Uzmanlardan “çıkmalı bina” uyarısı – YENİ ASYA

zitzit

New member
Uzmanlardan “çıkmalı bina” uyarısı – YENİ ASYAUzmanlar, Türkiye’deki yapı stokunun yüzde 80’ini oluşturan çıkmalı binaların depremde henüz fazla hasar gördüğünü belirterek, yerde yapılar için murakabe uyarısında bulunuyor.


Binanın metrekaresini miktarını ve saha kazanmak için uygulanan, Türkiye’dahi sıkça görülen çıkmalı binaların, ülke genelindeki konut stokunun yüzde 80’ini oluşturduğu tahmin ediliyor.

Özellikle İstanbul’bile yerde oranın henüz yüksek olduğu belirtilirken, çıkmalı binalarda giriş katın üstünde konsol çıkmalar yapılarak kullanım alanı genişletiliyor. Genişletilen normal katlarda kolonlar ile sarkan kirişler birbirinden ayrılıyor. Kirişlerin kolonlardan emisyon sonucu taşıyıcı sistem, resim oluşturmadığı için hareket etkisine karşı zayıf kalabiliyor.

Çıkmalı yapıların depreme karşı gücünü miktarını için konsol ucundan geçen kirişleri kucaklayıp resim oluşturacak hareket perdelerin yapılması gerekiyor. Çıkmalı binaya güç kazandırmak için hareket perdelerinin hariç kirişleri kucaklayıp eski altından sürme etmesi yetişkin önem taşırken, güçlendirme noktasında mevzuat açısından sorunlar olabiliyor.

Uzmanlarca hazırlanan depreme metanet testinde “çıkmalı tarımsal” vurgusu

Mimar, inşaat, jeoloji, jeofizik ve harita mühendislerinden oluşan 8 uzman tarafından hazırlanan ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının sitesinde dahi yer saha hareket testinde, çıkmalı binaların depreme karşı riski artırdığı görülüyor.



Puanla beraberce hareket riskinin dahi arttığına işaret edilen testte, “Bina çıkmaları nasıl?” sorusuna karşılık şu şıklar ve puanlar yer alıyor:

“Binada hiç eski yok (sıfır puan), yalnızca balkonlar eski (1 puan), binanın bütününde kapalı eski var/80 santimetreyre kadar (3 puan), açık çıkmalar duvarlarla kapatılmış (4 puan), binanın bütününde 80 santimetreden fazla eski var (5 puan).”

“Binanın yıkılma riski artabiliyor”

Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan, yaptığı açıklamada, Türkiye’deki yapıların yüzde 80’ini çıkmalı binaların oluşturduğunu, kolonlar birbirine bağlanmadan 8-10 katlı binalar yapılabildiğini, yerde uygulamanın kullanıcıya saha kazandırsa bile depreme karşı binada yetersizlik oluşturabildiğini söyledi.

Şiddetli tek hareket esnasında çıkmalı binaların normal yapılara göre hasara henüz açık olduğunu tamlayan Türkkan, “Konsollarda çökmeler ve yıkılmalar meydana gelebiliyor, binanın yıkılma riski artıyor. Kolonlar birbirine bağlanmadığı zaman ne kadar iyi yaparsanız yapın istenilen randıman sağlanamıyor. Bu nedenle çıkmalı sistemden vazgeçmemiz gerekiyor.” dedi.

Türkkan, çıkmalı binalarda oturan vatandaşların mutlaka binalarında performans analizi yaptırması gerektiğini vurgulayarak, ihtiyaca göre güçlendirme uygulanmasının şart olduğunu kaydetti.



“Binada yaşam sürerken güçlendirme mümkün”

Sinan Türkkan, binaların depreme karşı henüz sağlam hale gelmesi için türlü güçlendirme metotları uygulanması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:

“Yöntemlerden birisi, hareket yüklerine karşı ilave edeceğimiz perdeler ile hareket yüklerini yerde perdelerin üzerine örtmek ve mevcut kolonlara gelen hareket yüklerini azaltarak hasar riskini en organ indirmek. Binanın dışından yapılan güçlendirmeler dahi önemli. Bina içinde sayı fazla yapısal tek problem yoksa tamamen tarımsal veya konsol sayılmazsa binaya perde ilave ederek oluşturulan yeni sistem ile yerde riskten kurtulmak mümkün. Binanın sisteminin izin vermesi durumunda… Bina sakinleri konutunda otururken yerde güçlendirmeleri yapmak mümkün.

Hatay’bile tıpkısı site içerisinde bazen binalar yıkılmasına rağmen nitelik şekilde güçlendirilen tarımsal yıkılmamış, binada yaşayan 60 kişi sağ olarak kurtulmuştur. 2008 yılında yapılan uygulamada binada oturanlar dairelerinde yaşamaya sürme ederken, binanın dışından betonarme perdeler eklenmiş, içeriden dahi karbon fiber kullanılarak güçlendirme yapılmıştır.”

Türkkan, güçlendirme için belediyelerde imar düzenlemesine ihtiyaç olduğunu aktararak, “Belediyeye gittiğimizde haricen yapılan perdelerde yapının oturum alanı büyüdüğü gerekçesiyle güçlendirme projemiz kabul görmüyor. Bu gibi zorunlu durumlarda binaya perde ilaveleri yapılmasına izin vermek için yeni tek aranjman yapılması gerekiyor. Yaşanan yetişkin depremden kırılan derslerle öncelikle imar yasalarında tensikat yapılmalı, konsol çıkmalarına ve komşu nizam binaların imarına hareket göz önüne alınarak tensikat getirilmeli. Yapı murakabe kanunu yenilenmeli ve güçlendirmede ruhsat almanın önündeki bürokratik engeller kaldırılmalıdır. Böylece depreme dayanıksız yapı stokundan hızlıca kurtulmamız namına önemli tek kadem atılgan olacaktır.” şeklinde konuştu.

“Kahramanmaraş depremlerinde çıkmalı binaların henüz sayı etkilendiğini gördük”

Yıldız Teknik Üniversitesi hekim inşaat yüksek mühendisi Mustafa Bozyiğit dahi Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası bölgede yaptıkları incelemelerde depremin çıkmalı binalara henüz fazla hasar verdiğini gördüklerini söyledi.

Çıkmalı tarımsal yapımının tek zihin önce kaldırılması gerektiğini vurgulayan Bozyiğit, “Bu zaten hem mühendislik hem dahi statik açıdan gerçek olumsuzlama. Özellikle 2000 yılı öncesi sayı katlı yapıların hemen hemen tamamı yerde şekilde.” niteleyerek konuştu.

Bozyiğit, çıkmalı binalarda kolonların taşıyıcılık faktöründe sorunlar yaşandığını, bunun iyileştirilmesi gerektiğini belirterek, “Güçlendirme için performans analizi yapılması gerekiyor. Yeni yönetmenliği göre depreme mukavemet gösterecek şekilde güçlendirme projesi uygulanması lazım.” dedi.

“Özellikle 2000 yılı önce yapılanlara uyanıklık”

Türk Dünyası Mimarlar ve Mühendisler Birliği Kentsel Dönüşüm Komisyonu Başkanı Nihat Şen ise yönetmeliklerin müsaade ettiği binalarda problemlerin yaşanmayacağını yalnız çıkmalı yapılarda özellikle 2000 öncesinde yapılanlara uyanıklık edilmesi gerektiğini söyledi.

Şen, “Bütün çıkmalı binaların tehlikeli olduğunu söylemek gerçek olmak. Yönetmelikler 5 metreye kadar izin veriyor. Ancak bunun statik çözümlemesinin ve malzeme seçiminin iyi yapılması ve gerçek uygulamayla hayata geçilmesi lazım. Ayrıca murakabe şart.” ifadelerini kullandı.

Çıkmalı binalarda özellikle eski yapılara işaret fail Şen, “Binamız çerçeveli kiriş sistemiyle birbirine bağlanmadıysa ve özellikle 2000 yılı öncesine aitse mutlaka denetlenmeli. Çünkü taşıyıcıların çerçeveli kiriş sistemiyle birbirine bağlanması lazım. Eğer öyle tek şey olmadığı düşünülüyorsa hemen harekete geçilmesi gerektiğini düşünüyorum.” dedi.

AA



YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi’ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse da özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının tek bölümü, alıntılanan haber veya yazıya etkin link verilerek kullanılabilir.


Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.